Jest on przodkiem kota domowego. Żywi się małymi ssakami, ptakami, płazami, rybami. Niekiedy zdarza mu się polować na bezkręgowce. Polską populację tego dzikiego kota szacuje się na 100-200 osobników.
Głównymi zagrożeniami dla żbika są zdziczałe koty domowe i choroby przez nie roznoszone. Dodatkowo jako że koty te wymagają dużych, odizolowanych od osiedli ludzkich terenów leśnych, coraz trudniej spotkać je w Europie.
W języku staropolskim koty te nazywano zdeb. Słowo to wywodziło się od praindoeuropejskiego słowa stibh oznaczającego gałąź lub konar. Nawiązuje to do wyśmienitej umiejętności wspinania się tego zwierzęcia po drzewach.
